دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق بین الملل

حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری از طریق داوری بین المللی

 
 
 
 
 
چکیده
مالکیت فکری سلطنت بر ایده توسط خالق آن است. احترام به قاعده ید در عمق اندیشه و تفکر هر خردمندی وجود دارد. مالکیت یکی از علاقه های آدمی نسبت به اموال است. مالکیت فکری حقی بشری است و احترام به آن موجب رسیدن به تمامی آرمان های متعالی انسانی است. عصر حاضر که روند تولید دانش سرعتی بی سابقه یافته، بشر را با تجربه ی نوینی روبرو ساخته است و باعث شده تا اهمیت مالکیت فکری در صدر اموال و مالکیت ها، به خوبی قابل درک باشد. هنگامیکه حقی احراز و ایجاد می شود، بروز اختلاف در آن جا امری محتمل است. با گذشت زمان و گسترش روابط تجاری در عرصه ی بین المللی، شیوه ی داوری برای حل و فصل اختلافات اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. از اینرو سازمان جهانی مالکیت فکری با ایجاد مرکز داوری و میانجیگیری، تشکیلاتی را برای حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری از طریق داوری بین المللی فراهم نموده است.
 
 حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری از طریق داوری نسبت به دادرسی دارای مزیت های بسیار زیادی است که باعث شده نقش چشمگیری در ارجاع حل و فصل اختلافات ایفا نماید. اولا داوری نسبت به دادرسی با سرعت بیشتر و هزینه ی کم تر انجام می شود. ثانیا مرجع حل اختلاف داور مورد رضایت و توافق طرفین است چه در ضمن قرارداد نسبت به آن توافق کرده باشند و چه پس از بروز اختلاف به داوری فرد یا نهاد خاصی توافق کنند. ثالثا رای داوری مانند دادرسی و برخلاف سایر شیوه های جایگزین الزام آور بوده و طرفین با توافق قبلی متعهد به اجرای رای داوری شده اند. رابعا قانون حاکم بر فرایند داوری و قانون حاکم بر ماهیت اختلاف امری توافقی بوده و در داوری های سازمانی نیز با پذیرش صلاحیت آن مرجع داوری می باشد.
 
 خامسا موضوع حقوق مالکیت فکری موضوعی تخصصی است و نیاز به تجربه و دانش و تسلط بر قواعد بین المللی مرتبط با آن دارد لذا انتخاب قاضی متخصص در دادگاه های داخلی امکانپذیر نبوده اما در داوری می توان اختلاف را به داور دارای دانش و تجربه در آن زمینه ارجاع داد. سادسا شناسایی و اجرای آرای داوری در تمامی کشور های عضو کنوانسیون نیویورک که تقریبا اکثر کشورها را شامل می شود امکانپذیر می باشد، در صورتی که چنین کنوانسیون جامعی در خصوص شناسایی و اجرای آرای دادگاهها وجود ندارد.
 
 
 
 
کلید واژگان : 
داوری بین المللی
مرکز داوری وایپو
حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری
 
 
 
 
مقدمه
دیوید هیوم، فیلسوف اسکاتلندی معتقد است جامعه بشری بدون قانون، حکومت و اجبار نمی تواند وجود داشته باشد و در این مفهوم، حقوق برای بشر نیازی طبیعی است. حقوق مالکیت فکری ، حقی شناخته شده و مورد پذیرش از تمدن های باستانی گرفته تا نظام های نوین حقوقی است. این حق در ماده 15 میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سازمان ملل متحد مورد تاکید واقع شده و کشورهای عضو باید حقوق مادی و معنوی صنفان و مخترعان را که به تولید آثار علمی، ادبی یا هنری می پردازند به رسمیت بشناسند.
اولاً می بایست از مالکیت فکری حمایت و احترام به آن تضمین شود وثانیاً در صورت نقض این حقوق توسط دیگران، می بایست جبران خسارت شده و متخلف مجازات شود تا امنیت مورد نیازبرای رشدو تعالی اموال معنوی در بازارهای کشوری در حال توسعه تأمین شود.
برای حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری که مرزسیاسی و جغرافیایی نمی شناسد، داوری بین المللی بهترین شیوه شناخته شده می باشد. ازینرو مرکز داوری و میانجیگری سازمان جهانی مالکیت فکری تشکیلاتی را برای حل وفصل این نوع اختلافات فراهم نموده است.
 
الف) طرح موضوع
تجارت اعم از داخلی یا بین المللی بر اصل سرعت استوار است لذا حل و فصل دعاوی آن نیز ترجیح داده می شود با سرعت خاته یابد. از این رو طرح اختلاف در محاکم داخلی و طی کردن تشریفات دادرسی در مراحل بدوی، تجدیدنظر و فرجام، مدت زمان طولانی را به خود اختصاص می دهد؛ فلذا روش های جایگزین مانند داوری پیچیدگی های قضایی را به همراه نخواهد داشت. به این جهت است که امروزه روش داوری در دعاوی تجاری بین المللی و حتی داخلی پیشرفته ترین، سریع ترین و آسان ترین روش حل و فصل دعاوی، در مقایسه با رسیدگی های قضایی داخلی، شناخته شده است و قواعد دادرسی متحدالشکل برای آن وضع ردیده است و مراجع یا نهادهای داوری بین المللی متعددی برای این امر تشکیل شده است.
مزیت های روش داوری باعث شده است که اختلافات حقوق مالکیت فکری ازین طریق حل و فصل شود.
 
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری از طریق داوری بین المللی 1
چکیده 5
کلید واژگان : 6
مقدمه 6
الف) طرح موضوع 7
ب) پرسش های اصلی 8
ج) فرضیات تحقیق 8
د) اهداف تحقیق 8
ه) پیشینه تحقیق و نوآوری آن 9
و) نوع و روش تحقیق 10
ز) سازماندهی تحقیق 10
 

فصل اول :کلیات حقوق مالکیت فکری 11

مقدمه 11
مبحث اول : مفهوم حقوق مالکیت فکری 16
گفتار اول: کلیات 16
بند اول : مفهوم حق و حقوق 16
بند دوم : مفهوم مال و مالکیت 19
گفتار دوم: تعاریف 22
بند اول: تعریف حقوق مالکیت فکری 22
بند دوم : وجه تسمیه حقوق مالکیت فکری 24
مبحث دوم : تاریخچه حقوق مالکیت فکری 26
گفتار اول : وضعیت مالکیت فکری در تمدن های باستان 27
گفتار دوم : وضعیت حقوق مالکیت فکری در دوران میانی, جدید و معاصر 29
گفتار سوم : حقوق مالکیت فکری بین المللی 32
مبحث سوم : ضمانت اجراهای نقض حقوق مالکیت فکری 33
گفتار اول : ضمانت اجراهای کیفری بین المللی 35
بند اول: کنوانسیون برن 35
بند دوم:  موافقت نامه تجاری حمایت از حقوق مالکیت های فکری «تریپس» 36
بند سوم: کنوانسیون آوانگاشت ها 37
گفتار دوم : ضمانت اجراهای مدنی بین المللی 38
بند اول: کنوانسیون برن 39
 

فصل دوم :اقسام حقوق مالکیت فکری 42

مبحث اول : تقسیم بندی های حقوق مالکیت فکری 42
گفتار اول : تقسیم بندی بر مبنای ماهیت مورد حمایت «مالکیت مادی و مالکیت معنوی» 42
گفتار دوم : تقسیم بندی بر مبنای مصادیق مورد حمایت «مالکیت ادبی و هنری ومالکیت صنعتی» 43
مبحث دوم : حقوق مالکیت ادبی و هنری 44
گفتار اول : تعریف مالکیت ادبی و هنری و مصادیق آن 44
بند اول: حق مؤلف 45
بند دوم . حقوق مجاور 47
گفتار دوم : آثار مورد حمایت حقوق مالکیت ادبی و هنری 48
بند اول: آثار نوشتاری 48
بند دوم: آثار سمعى و بصرى 48
بند سوم: اثر سینمایى 49
بند چهارم: آثار تجسمى 49
بند پنجم: اثر فنى 49
گفتار سوم : حقوق مادی ناشی از مالکیت ادبی و هنری 49
بند دوم: حق اجرا و عرضه و خواندن اثر براى عموم 50
بند سوم:  حق ترجمه 50
بند چهارم: حق پخش اثر از طریق صدا و تصویر 50
گفتار چهارم :  حقوق معنوی ناشی از مالکیت ادبی و هنری 51
بند اول: حق انتساب اثر به پدید آورنده 51
بند دوم: حق حرمت و تمامیت اثر 51
بند سوم: حق تصمیم گیرى در مورد انتشار اثر 52
مبحث سوم : حقوق مالکیت صنعتی 53
گفتار اول : تعریف حقوق مالکیت صنعتی 53
گفتار دوم : موارد تحت حمایت حقوق مالکیت صنعتی 55
بند اول: حق اختراع 55
بند دوم:  علائم تجاری 56
1. علامت تجاری قابل ثبت 56
بند سوم: طرح های صنعتی 60
بند چهارم:  نشان های جغرافیایی 62
بند پنجم: مدل های مصرفی (اختراعات کوچک) 63
بند هفتم: گونه های جدید گیاهی 64
بند هشتم: اسرار تجاری  66
 

فصل سوم :منابع بین المللی و داخلی حقوق مالکیت فکری 68

مبحث اول . معاهدات، کنوانسیون ها و مقررات بین المللی حقوق مالکیت فکری 68
گفتار اول : کنوانسیون های ناظر بر حقوق مالکیت ادبی و هنری 68
بند اول. کنوانسیون برن 68
بند دوم : کنوانسیون بین المللی رم راجع به حمایت از هنرمندان مجری اثر یا مجریان، تولید کنندگان آوانگاشت ها و سازمان های پخش رادیویی 1961. 73
بند سوم : کنوانسیون جهانی ژنو راجع به حق مولف 1952 75
بند چهارم : معاهده وایپو راجع به حق مولف 1996 78
بند پنجم : کنوانسیون بروکسل راجع به توزیع سیگنال های حامل برنامه های انتقال یافته از طریق ماهواره (کنوانسیون ماهواره ها) 1974 80
گفتار دوم : کنوانسیون های ناظر بر حقوق مالکیت صنعتی 81
بند اول : کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی 1883 81
بنددوم : معاهده همکاری برای ثبت اختراع 1970 85
گفتار سوم :‌ موافقت نامه سازمان تجارت جهانی راجع به برخی جنبه های حقوق مالکیت فکری «تتریپس» 1994 88
بند اول : تاریخچه و اهداف 88
بند دوم : ویژگی های موافقت نامه تریپس 90
بند سوم : حقوق مورد حمایت 92
بند چهارم : اصول حاکم 94
1. قاعده ی رفتار ملی 94
2. شرط کشورهای کامله الوداد 94
3. رعایت مقتضیات حقوق رقابت 95
مبحث دوم : سازمان جهانی مالکیت فکری 96
گفتار اول : تاریخچه، اهداف و وظایف 96
بند دوم : اهداف 97
گفتار دوم : اعضاء و ساختار تشکیلاتی 99
بند اول :اعضاء 99
بند دوم : ساختار 100
گفتار سوم : اتحادیه ها و فعالیت های وابسته به وایپو 102
بند اول: اتحادیه های وابسته به وایپو 102
بند دوم : فعالیت های وایپو در ارتباط با کشورهای در حال توسعه 104
مبحث سوم : منابع حقوق مالکیت فکری در ایران 106
گفتار اول : کنوانسیون های بین المللی 106
گفتار دوم : مقررات داخلی 106
بند اول : قانون حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان 1348 106
بند دوم : قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی 1352 107
بند سوم : قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزار های رایانه ای 1379 107
بند چهارم : قانون ثبت علائم و اختراعات 1310 108
بند ششم : قانون تجارت الکترونیکی 108
 

فصل چهارم :حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری 109

مبحث اول: اختلاف و دعوی حقوقی 109
گفتار اول: مفهوم اختلاف و دعوی 110
بند اول: مفهوم اختلاف 110
بند دوم: مفهوم دعوی 112
بند سوم: انواع دعاوی 113
1- انواع دعوی بر اساس ماهیت آن ها 113
دعاوی بر اساس ماهیت به سه دسته تقسیم می شوند: 113
مبحث  دوم: روش های حل و فصل اختلافات حقوق مالکیت فکری 115
گفتار اول: حل و فصل قضایی اختلافات 115
بند اول: دادگاه های داخلی 115
بند دوم: دادگاه صالح 116
بند سوم: تعیین دادگاه توسط طرفین 117
بند چهارم: اجرای آرای دادگاه های خارجی 119
بند پنجم: دیوان بین المللی دادگستری 120
گفتار دوم: حل و فصل غیرقضایی اختلافات 121
بند اول: مذاکره 121
بند دوم: سازش و میانجیگری 122
بند سوم: کارشناسی 123
مبحث سوم: حل و فصل اختلافات از طریق داوری 125
گفتار اول: کلیات داوری 125
بند اول: مفهوم و ویژگی های داوری 126
بند دوم: انواع داوری 128
بند سوم: مقایسه داوری و دادرسی 133
گفتار دوم: جنبه های حقوقی داوری 136
بند اول: قانون حاکم بر داوری 136
بند دوم: شناسایی و اجرای رای داوری 139
گفتار سوم: سازمان های بین المللی داوری مالکیت فکری 142
بند اول: مرکز داوری سازمان جهانی مالکیت فکری 142
داوری در وایپو به سه شکل صورت می گیرد: 143
بند دوم: رکن حل اختلاف تریپس 146
پیشنهادات 149
منابع و مآخذ 150